Thư gửi Bạn, người Công Dân cùng quốc gia của Tôi.

 

Bạn thân mến,

 

Ngày xưa khi bạn hỏi Tôi rằng: Tôi có cảm thấy Tôi là người Việt Nam không? Thật sự, Tôi rất lúng túng! Lúc ấy Tôi chỉ biết Tôi cũng là một công dân như bạn mà thôi, chẳng có khác gì cả!

 

Mà tại sao câu hỏi lại được Bạn đặt ra cho Tôi mà Tôi lại không đặt ra cho Bạn hay cho ai khác?

 

Bây giờ thì Tôi hiểu! Huyết thống trong con người Tôi không thể thay đổi được dẫu Tên và Quốc Tịch có thay đổi. Trong thâm tâm Bạn, và cả Tôi, Tôi vẫn là người Việt Nam phải không? Bạn đã biết điều này nên mới hỏi Tôi như thế! Có đúng không?

 

Bạn biết không, để nhận ra điều này một cách chân xác và quả quyết nhất! Tôi đã lặng lẽ ngắm nhìn Tôi trong gương! Rồi băn khoăn về cái tên Việt Nam một cách mơ hồ - dẫu báo chí thông tin vẫn thường nhắc nhở! Tôi vẫn chỉ thấy một mạch liên kết rất mơ hồ giữa Tôi và cái tên của mảnh đất ấy. Nó là tên của một xứ sở thuộc thế giới thứ ba ở Á Châu: nghèo đói lạc hậu!

 

Cho đến khi Tôi ngắm nhìn Cha Mẹ tôi, và những người thân quen mà Cha Mẹ tôi giao tiếp sinh hoạt, từng ngày. Tôi nhận ra được những trăn trở trong hoài vọng âm thầm và bền bỉ của Cha Mẹ và những người đồng bào cuả Cha Mẹ tôi, hướng về mảnh đất có tên là Việt Nam. Họ tận tụy và bền bỉ làm những công việc, mà nhìn qua, chẳng thấy ăn nhập gì đến đất nước này. Những lễ hội truyền thống, những cuộc biểu tình biểu dương ủng hộ phong trào đấu tranh cho nhân quyền bên trong Việt Nam v.v. ( Bạn ạ! Thật bất ngờ Tôi biết được sở dĩ Cha Mẹ tôi gọi những ngưòi dân Việt Nam là "đồng bào", vì theo truyền thuyết và truyền thống, Chúng Tôi, những người Việt Nam được sinh ra chung trong một bọc bào thai của bà Quốc tổ Âu Cơ đấy!. Cho nên Cha Mẹ tôi bảo tình Ðồng Bào nó vượt biên giới quốc gia và giới hạn pháp lý quốc tịch công dân! Vì ở đâu, phương trời nào, Chúng Tôi, những người Việt Nam vẫn là một máu, một mủ! Thật là kỳ diệu.!!!).

 

Ðặc biệt nhất là những trăn trở bền bỉ ấy, nơi Cha Mẹ tôi, hình như kết đọng trong tất cả những ưu lo nuôi nấng, và vun đắp cho tương lai của Tôi! Bạn ạ!

 

Thật là lạ lùng phải không Bạn! Tại sao Cha Mẹ Tôi lại vun đắp hoài bão cố hương một cách kiên nhẫn và bền bỉ như vậy qua bao nhiêu năm tháng bằng những hy sinh cho Tôi!

 

Tôi không thể giữ kín trong lòng niềm hãnh diện và tự hào về hai đấng Cha Mẹ của Tôi với Bạn được! Có thể bạn đã nhìn Cha Mẹ Tôi một cách lạ lùng vì lối ăn mặc, ngôn ngữ, và cư xử khác biệt của họ: Cha Mẹ Tôi lịch sự và hiếu khách! Hai vị nhẫn nhịn tươi vui dẫu khó khăn cùng cực..mà lại có vẻ nghiêm khắc và hơi khó tính.. Nhưng bây giờ, Tôi nhận ra đó là cái gì rất Việt Nam, Bạn ạ..Chính những điều "kỳ lạ, khác biệt" ấy đã vun đắp cho Tôi được trưởng thành như bây giờ.Và chính những nét đặc thù này đã cho Bạn nhận biết Tôi không giống Bạn. Chứ không phải chỉ đơn giản vì màu da, màu tóc! Cha mẹ Tôi gọi đó là căn tính Việt Nam đấy! Bạn ạ!

 

Bạn biết không, từ lúc đó, Tôi thấy mình gần với cái xứ sở nghèo đói xa xôi kia hơn một chút...Tôi đã chú tâm và lắng nghe thật kỹ mỗi khi nghe thông tin về xứ sở Việt Nam! Tôi cảm nhận được sự thôi thúc trong Tôi về đời sống và những con người cùng giòng máu với Cha Mẹ Tôi, và cả với Tôi nữa.

 

Tôi kể bạn nghe. Mùa Hè vừa rồi, Tôi tưởng đã bật khóc khi lần đầu tiên đặt chân lên quê hương với một ý thức rõ ràng mình là người Việt Nam. Tôi khóc vì đau khổ và hụt hẫng bạn ạ! Không ai có vẻ giống Tôi hết, Tôi có cảm giác là họ nói và hành xử khác Tôi. Ðời sống của họ kém hơn như Tôi từng mường tượng. Không có công trình văn minh nào hùng vĩ hết! Tổ chức xã hội và chính trị lại quá lạc hậu, và hầu như không có ý thức nhân quyền nhân phẩm gì cả! Tôi tưởng đã phải xấu hổ vì "quê hương" trong lần đầu gặp lại!

 

Và Tôi đã hành xử thật ngu xuẩn khi cố tự tạo cho mình một vẻ khác biệt hẳn với những đồng bào chung quanh, vốn đã khác biệt với Tôi theo một cái vẻ bề ngoài nào đó!

 

Cho đến khi về đến khách sạn, Tôi nằm vật ra thất vọng và mệt mỏi! Tôi bỗng nhớ đến hình ảnh hai đấng sinh thành ra Tôi. Cha Mẹ Tôi với nụ cười kiên nhẫn nghiêm khắc nhưng bao dung! Lặng lẽ, cần cù chịu khó làm đủ thứ công việc, cũng giống như những đồng bào quanh đây, để hy sinh vun đắp cho Tôi. Ðể làm gì nhỉ?

 

Tôi đứng dậy và chợt nhìn thấy mình trong gương. Tôi có khác gì những đồng bào lam lũ của Tôi ngoài kia đâu! Họ chẳng khác gì hình ảnh của hai đấng sinh thành ra Tôi cả, ngoài bộ quần áo ngoại quốc và nưóc da thiếu vắng sự lao động lam lũ miền nhiệt đới của Tôi.

 

Ðúng rồi, Ðồng bào của Tôi chỉ khác Tôi ở chỗ họ trải qua sự cùng cực và bương chải từng ngày trong nỗi chịu đựng vắng bóng Tự Do và Dân Chủ... Họ bị tước đoạt cơ hội bình đẳng để mưu cầu hạnh phúc riêng, cơ hội vươn lên ngang bằng vói mọi người, những cơ hội mà chúng ta, tôi và bạn với tư cách công dân, nghiễm nhiên có ở đây. Và Tôi đã hiểu ra rằng cái cảm giác không ai giống Tôi, là do chính Tôi cố làm ra vẻ khác họ..thế thôi!!!

 

Bạn ạ ! Tôi bắt đầu nhìn ra được đoạn đường đã qua của Cha Mẹ Tôi qua hình ảnh của những đồng bào Tôi trên đất nước khốn khó đó..Họ có chung với nhau những điều mà Tôi vừa nhận ra trong Tôi...Nhẫn nhịn và cương quyết vượt qua khó khăn hiện tại để sinh tồn, vun đắp cho tương lai con cái...

 

Tôi đã nhận ra phần đời của Cha Mẹ Tôi còn vương đọng nơi đây! Hoài bảo trở về sống trên mảnh đất thân yêu này, nơi Cha Mẹ Tôi có chung những điều "lạ lùng, đơn giản" cùng với tất cả mọi ngưòi dù chẳng cần phải nói ra.. Chính Tôi cũng đã dần thấy như vậy Bạn ạ..

 

Tôi đã thấy được lý do tại sao Bậc Cha Mẹ người Việt Nam lại hy sinh vun đắp cho con cái một cách bền bỉ như vậy. Tất cả muốn thế hệ của chúng tôi có năng lực thay đổi cái hiện tại kém cỏi lạc hậu này để Việt Nam sẽ hiện rõ ra trở về với Việt Nam thật sự! Tinh thần trách nhiệm của Cha Mẹ tôi với thế hệ kế tiếp nó như vậy đấy!

 

Bạn ạ! Tôi đã hiểu ra rồi! Tất cả những dơ bẩn nghèo đói lạc hậu nơi đây không phải là đặc tính, căn tính Việt Nam. Tất cả là hệ quả của Cơ Chế Chính Trị lạc hậu, của xã hội thiếu vắng Dân Chủ Tự Do... Tôi xấu hổ và chia sẻ nỗi nhục chung với đồng bào Tôi vì hiện trạng Xã Hội hôm nay!

 

Nó là bài toán của Tôi, của thế hệ chúng Tôi, của Ðồng Bào tôi . Tất cả là thử thách và là cơ hội minh chứng trí tuệ của thế hệ chúng Tôi....

 

Bạn ạ! Tôi đã thấy được sợi giây ràng buộc, liên hệ giữa Tôi và những con ngưòi lam lũ, xã hội nghèo khổ chung quanh! Tôi thấy được trách nhiệm của mình và thế hệ chúng tôi, cũng như thế hệ Cha Mẹ Tôi hoàn tất trách nhiệm của họ.

 

Bạn biết không! sau hôm đó , Tôi đã ra đường gặp gỡ , sinh hoạt với mọi người và không còn thấy khác biệt gì với đồng bào chung quanh nữa! Tôi chỉ còn thấy bổn phận và trách nhiệm của mình với bài toán Việt Nam trước mắt và rõ rệt nhất, điều mà Cha Mẹ tôi đã hy sinh và kỳ vọng nơi thế hệ chúng tôi phải giải quyết.

 

Tôi biết Tôi là một người Việt Nam thuần túy và tự hào về gánh nặng lịch sử này, gánh nặng lịch sử mà Chúng Tôi, những người trẻ ở bên ngoài đất nước Việt Nam, phải chia xẻ gánh vác chung với những người trẻ tuổi Việt Nam trong nước. Chúng Tôi vẫn biết là phải vượt qua nhiều trở ngại để chung nhau làm việc, chung nhau giải quyết vấn nạn của Việt Nam hôm nay. Chúng Tôi biết rằng dẫu có khác nơi sinh, nơi sống, hoàn cảnh khác biệt, nhưng Chúng Tôi đều là người Việt Nam, cùng giòng máu, đều tự hào về chính mình, về dân tộc mình.. và cũng đều tủi nhục và xấu hổ trước hiện trạng tồi tệ của đất nước hôm nay.

 

Cảm ơn Bạn đã hỏi Tôi câu hỏi ý nghĩa: Tôi có cảm thấy Tôi là người Việt Nam không?

 

Bây giờ Tôi có thể trả lời rõ ràng với Bạn rồi.. Tôi không cảm thấy Tôi là người Việt Nam, mà Tôi là người Việt Nam thật sự và Tôi rất tự hào về sự thật này!

 

 

Nguyên Khả Phạm Thanh Chương